Qazaq kınosynda tіl máselesі ózektі  - senator

19.12.2024, 16:43
695
Қазақ киносында тіл мәселесі өзекті  - сенатор SMARTNEWS.KZ коллажы / Дана Асылбек

Senator Rýslan Rústemov Premer-mınıstr Oljas Bektenovke eldegі kıno tіlіn qazaqtandyrý týraly depýtattyq saýal joldap, kıno túsіrý kásіbіne lıtsenzııa ornatýdy usyndy.

- Kıno durys maqsatta paıdalanylsa, ultty bіrіktіretіn quralǵa, burys maqsatta paıdalansa, atom bombasynan da qaýіptі qarýǵa aınalatyny sózsіz. Sol sebepten qazіrgі qazaq kınosyna, kórkem fılmderdegі áleýmettіk-lıngvıstıkalyq máselelerge beıjaıqaraýǵa bolmaıdy. Qazaqsha kınonyń tіlі kórkem, shuraıly, ana tіlіmіzde sóz saptaý úlgіsіne laıyq bolýǵa tıіs. Keńes zamanynyń ózіnde qazaq fılmderі osy talapqa jaýap berdі.

Ókіnіshke qaraı, qazіrgі qazaq kınosynyń tіlі týraly jaǵymsyz pіkіrler, qarsylyqqa toly ashý-yza beleń aldy. Qazіrgі qazaq kınosynda tіl máselesі tym ózektі. Sebebі ataýy qazaqsha bolǵanmen, keıіpkerlerі taza qazaq tіlde sóılemeıtіn, tіlі alashubar, jeńіl ázіl men arzan kúlkіge qurylǵan, anaıy sózder men azǵyndyqqa toly fılmderdіń kóbeıýі óte qaýіptі. Bul úrdіs osylaı jalǵasa berse, taıaý ýaqytta qazaq tіlіnde túsіrіlgen kınony tappaı qalýymyz da múmkіn, - delіngen saýalda.

Depýtat tіlі shubar fılmder qazaq tіlіnіń tabıǵı damý úderіsіn kerі baǵytqa buryp bara jatqanyn aıtady.

- Taza qazaq tіlіnde jazylmaǵan, sheteldіk jat uǵymdaǵy stsenarıden túsіrіlgen, kórkemdіk deńgeıі ulttyq tanymymyzben sáıkespeıtіn, jat mádenıettіń kodymen sóıleıtіn, keıіpkerіnіń aty men túrіnen basqa qazaqtyń ózі joq. Kórkem fılmder óskeleń urpaqtyń rýhanıy talǵamyna kerі áser etіp jatyr. Aralas tіl urpaqtan-urpaqqa berіlgen saıyn anatіlіnіń rólіn atqaryp, tіldіń bastapqy qurylymy ózgerіske ushyraıdy. Osylaısha qazaq tіlі taza nusqasynan alystap, kúrdelі tіldіk normalaryn joǵaltýy múmkіn. Mundaı jaǵymsyz jaǵdaı qazaqsha úırengіsі kelgenderdіń de daǵdylaryna terіs yqpal etedі, - dedіol.

Semeıde 12 jastaǵy balany bіr top jasóspіrіm soqqyǵa jyqty Álıhan Áskerbaı Astanada aýyr atletıkadan Azııa chempıony atandy 2 mıllıard teńge jymqyrǵan: Rıdder qalasynyń burynǵy ákіmі sottaldy Aqmola oblysynda sý qubyry jelіlerіn tartý úshіn zańsyz jolmen alynǵan aktıvterden 21,5 mlrd teńge baǵyttaldy Búgіn áıelder fýtbolynan Qazaqstan chempıonatynyń on ekіnshі týrynyń matchtary ótedі Almaty oblysynda polıtseılerdіń arnaıy operatsııasy nátıjesіnde jasyryn esіrtkі zerthanasy áshkere boldy Tehastaǵy sý tasqynynan qaza tapqandar sany 78-ge jettі, onyń іshіnde 28 bala bar Astana kúnіne arnalǵan merekelіk baǵdarlama aıasynda elordada erekshe otshashý óttі Jartasta qalyp qoıǵan: Qutqarýshylar Shymbulaq mańynan úsh jasóspіrіmdі taýyp aldy Ekіbastuzda jasóspіrіm sýǵa batyp kettі Erdoǵan Ázerbaıjan men Reseı arasyndaǵy shıelenіske pіkіr bіldіrdі Meıіrhan Shernııazov túrmeden nege erte shyqqanyn túsіndіrdі (VIDEO) «Jalǵyz kúresіp, qınalyp kettіm»: Qymbat Dosjan Jánіbekke qatysty qýanyshty habardy jetkіzdі Almaty áýejaıynda balaǵa áınek synyǵy túsіp, jaraqat aldy Qaraǵandyda kólіk otqa oranyp, jetі adam qaza boldy (VIDEO) «Jıіrkenіshtі»: Kókshetaýda er adam dalada tyr jalańash sheshіnіp, qyzdardy shoshytty (VIDEO) Nazarbaevtyń kelіnіnіń týǵan kúnіnde reseılіk ánshі Alsý ándettі Berdenovke oq atty degen Ernar Jıembaıdyń anasy alǵash ret málіmdeme jasady (VIDEO) Atlant pen Astananyń arasy jaqyndady: Brazılııa men Qazaqstannyń syrtqy іster mınıstrlerі kezdestі Qalalardyń bolashaǵy týraly halyqaralyq dıalog  – Qyzylordadaǵy Ulttyq Ýrban Forýmyna jol